Σαντορίνη / Κάστρα & Πύργοι

Κατά την Βυζαντινή εποχή και μεταγενέστερα κατά την διάρκεια την Φραγκοκρατίας, οι ακτές του Αιγαίου υπέφεραν από συνεχείς επιδρομές από πειρατές. Οι κάτοικοι του νησιού αναγκάστηκαν να μετακινηθούν σε πιο δύσβατες περιοχές και να τις οχυρώσουν. Κατασκεύασαν πύργους παρατηρητήρια εξοπλισμένα με καμπάνες ως συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.

Το 1207, η Σαντορίνη ενσωματώθηκε με το Δουκάτο του Αρχιπελάγους, με πρωτεύουσα την Νάξο που ήταν υπό την κυριαρχία του Βενετού Μάρκο Σανούδο (κυβέρνησε μεταξύ 1207 - 1227).

Ο Μάρκο Σανούδο έδωσε στο νησί το όνομα Σαντορίνη, το οποίο λέγεται ότι πάρθηκε από την εκκλησία Σάντα Ειρήνη που υπάρχει στο νησί της Θηρασιάς, σε μία περιοχή που εκείνη την περίοδο χρησιμοποιούνταν ως αγκυροβόλιο. Σήμερα υποστηρίζεται περισσότερο η άποψη ότι η Σαντορίνη πήρε το τότε όνομά της από Βασιλική της Αγίας Ειρήνης που βρίσκεται στο Μέσα Βουνό και όχι από το εκκλησάκι της Σάντα Ειρήνης στην Θηρασιά.

Οι Βενετοί εγκαθίδρυσαν το φεουδαρχικό σύστημα στην Σαντορίνη και έχτισαν οχυρωμένους ως κάστρα οικισμούς στο Σκάρο, την τότε πρωτεύουσα, την Οία, τον Πύργο, το Εμπορείο και το Ακρωτήρι. Οι Φεουδάρχες στο νησί ζούσαν στους Γουλάδες, κτήρια πύργους που χρησιμοποιούνταν ως αμυντικά φρούρια και ως γεωργικές αποθήκες για τις σοδειές του νησιού...

Οι Βενετοί κατακτητές έφεραν μαζί τους την Ρωμαιοκαθολική θρησκεία και για τους επώμενους αιώνες, Καθολικοί και Ορθόδοξοι κάτοικοι του νησιού συνυπήρχαν σε αρμονία. Αποδεικτικά στοιχεία αυτής της θρησκευτικής ελευθερίας βρίσκονται σε κάποιες από τις εκκλησίες του νησιού που χτίστηκαν εκείνη την περίοδο και έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τον διπλό βωμό: έναν για τις ορθόδοξες και έναν για τις καθολικές λειτουργίες.