Εκθεση του Robert A. McCabe

Τον Ιούλιο του 1954, ο αδερφός μου και εγώ βρισκόμασταν στην Αθήνα κατά την πρώτη μας επίσκεψη στην Ελλάδα. Επιβιβαστήκαμε στο πλοίο από τον Πειραιά με προορισμό τη Σαντορίνη. Μετά από μακρύ ταξίδι, φυσικό για την εποχή εκείνη, το πλοίο μας μπήκε τελικά στην καλντέρα. Παρατηρήσαμε ότι τα χωριά στις άκρες της καλντέρας άστραπταν σαν να βρίσκονταν μέσα σε χιλιάδες μικρές λάμψεις φωτός.
Οι κάτοικοι καλωσόριζαν το πλοίο χρησιμοποιώντας μικρούς καθρέπτες και παίζοντας με τις αντανακλάσεις του ήλιου. Αναρωτιόμουν αν αυτό ήταν φυσιολογικό για τα νέο-αφιχθείσα πλοία. Δεν ήταν! Επρόκειτο για ένα ιδιαίτερο καλωσόρισμα για έναν από τους επιβάτες του πλοίο μας, το Μάρκο Νομικό, ο οποίος ήταν αντιπρόσωπος των Κυκλάδων στην Ελληνική Βουλή και πατέρας του οικοδεσπότη μας, του Πέτρου Νομικού.

Όταν ανεβήκαμε από το παλιό λιμάνι, στα Φηρά, το περπάτημα και τα μουλάρια ήταν οι μόνες λύσεις τότε, συνειδητοποιήσαμε ότι ήμασταν οι μόνοι επισκέπτες στο νησί, καθώς επίσης και ότι υπήρχαν μόνο δύο επιβατικά οχήματα σε λειτουργία, ένα τζιπ και ένα λεωφορείο. Ευτυχώς, αποκτήσαμε πρόσβαση στο τζιπ και έτσι μπορέσαμε να δούμε το μεγαλύτερο μέρος του νησιού.
Επισκεφθήκαμε την Αρχαία Θήρα, ακολουθώντας τον ελικοειδή δρόμο που είχε ανοιχτεί πρόσφατα για να διευκολυνθεί η επίσκεψη του Konrad Adenauer, του οποίου ο παππούς έκανε τις ανασκαφές.

Σε μία από τις επισκέψεις μας και αγνοώντας τον θησαυρό από κάτω μας (ο συγγραφέας εδώ, εννοεί τις ανασκαφές του Ακρωτηρίου πού τότε δεν είχαν έλθει στο φως) περπατήσαμε στο χώρο του Ακρωτηρίου για να φτάσουμε στην παραλία.
Επισκεφθήκαμε ακόμη, την Οία, το Καμάρι, την Περίσσα, το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, το Εμπορείο, το Ημεροβίγλι, το Φηροστεφάνι και το ηφαίστειο. Η φυσική ομορφιά του νησιού και η ασυνήθιστη γεωλογική του ιστορία ήταν για μας πρωτόγνωρο. Πολύ γρήγορα το νησί έγινε ένα αγαπημένο και ιδιαίτερο μέρος για μας.

Επέστρεψα στη Σαντορίνη το επόμενο καλοκαίρι. Το νησί παρέμενε ακόμα σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστο από τον τουρισμό. Την εποχή αυτή είχε μάλιστα ξεκινήσει η κατασκευή του ξενοδοχείου Ατλαντίς. Λίγο μετά (το 1956) ο καταστρεπτικός σεισμός χτύπησε και κατέστρεψε το 85% των υποδομών του νησιού.

Επέστρεψα ξανά το 1961 για μια ακόμα φορά με τον αδερφό μου, τον οικογενειακό μας γιατρό και μερικούς φίλους από τη Γαλλία. Σημάδια της καταστροφής υπήρχαν παντού, όμως η φιλοξενία και η γενναιοδωρία των ντόπιων ήταν αξέχαστη.
Υπήρχαν μόνοι λίγοι τουρίστες, όμως η ανακάλυψη του ιδιαίτερου χαρακτήρα και της ποιότητας του νησιού είχε μόλις ξεκινήσει. Ο παλιός τρόπος ζωής και εργασίας εξαφανιζόταν σιγά σιγά και τη θέση του έδινε στις επερχόμενες τουριστικές ενασχολήσεις.
Πάντως κάθε φορά που φτάνουμε εδώ (ακόμα και σήμερα), δέος μας καταλαμβάνει για αυτό το μοναδικό μέρος με τους τόσο ξεχωριστούς ανθρώπους.